ตามปกติแล้ว คราบสีติดฟัน ฟันเหลืองมาก หรือการหมองของฟันจะมีสองประเภท คือที่เกิดจากภายนอก คือคราบที่เกิดจากปัจจัยภายนอก และคราบจากภายใน เป็นคราบที่ก่อตัวในตัวฟันเอง การเกิดคราบจากภายนอกเป็นเพราะผิวเคลือบฟันของเรามีรู รอยแตกหรือผุ ทำให้เป็นแหล่งสะสมสิ่งที่ทำให้เกิดคราบได้ง่าย ต้นเหตุของคราบเหล่านี้มีหลายอย่าง เช่นอาหารและเครื่องดื่มบางประเภท โดยเฉพาะไวน์แดงและชาที่มีสารแทนนินเข้มข้น บุหรี่ แบคทีเรียในช่องปากที่ชื่อว่าโครโมเจนิก (ตัวก่อให้เกิดคราบหรือสี) และยารักษาเฉพาะทาง สิ่งเหล่านี้จะก่อปัญหามากยิ่งขึ้นเมื่อรวมกับคราบพลัคที่เกิดจากการขาดสุขอนามัยในช่องปากที่ดี เรื่องที่น่าสนใจคือยาเฉพาะทางหลายตัวที่ใช้ดูแลช่องปากมีสารประกอบที่ทำให้เกิดคราบฟันได้เช่นกัน เช่นน้ำยาบ้วนปากที่มีสารคลอเฮ็คซิดีน (0.12%) น้ำยาบ้วนปากแบบกำจัดแบคทีเรีย หรือแบบผสมสารเซธิลไพริดิเนียมคลอไรด์ ก็อาจก่อให้เกิดคราบเมื่อใช้ในระยะยาว รวมทั้งส่วนประกอบในยาสีฟันบางประเภทก็มีคุณสมบัติทำให้ฟันหมองได้เช่นกัน
ฟันของใครหลายๆคนเป็นคราบได้ง่ายมาก หลายคนเพิ่งอุดฟันโดยใช้ตัวอุดสีขาวและกลัวว่าวัสดุที่อุดจะกลายเป็นคราบเหมือนครั้งก่อน จะทำอย่างไรดี? การค้นหาสาเหตุของการเกิดคราบก่อนเป็นเรื่องสำคัญมากครับ เพราะจะช่วยป้องกันปัญหาในอนาคต เรื่องการเกิดคราบบนฟันนี้ค่อนข้างซับซ้อน และที่ผมจะอธิบายต่อไปนี้เป็นคำแนะนำที่มีประโยชน์ครับ เมื่อทันตแพทย์ทราบประเภทและสาเหตุการเกิดคราบฟันแล้ว จึงจะสามารถแนะนำวิธีการรักษาที่เหมาะสมได้ และเพราะน้ำลายมีส่วนช่วยกำจัดเศษอาหารจากซอกฟัน อาการน้ำลายแห้งอาจทำให้ฟันหมองจากภายนอกได้ ทั้งยังทำให้เกิดอาการปากแห้ง อาการนี้อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุเช่น การทำคีโม การฉายรังสีรักษามะเร็งและการใช้ยาประเภทต่างๆคราบฟันจากภายในตัวฟันอาจเกิดจากวัสดุอุดฟันบางประเภทที่อยู่ติดกับเนื้อฟันเดิมหรือเป็นเพราะสภาพตัวฟันเอง ตัวอย่างเช่นหากมีการอุดฟันครั้งใหญ่หรือมีการอุดคลองรากฟัน สีของวัสดุที่อุดก็อาจแตกต่างจากสีเนื้อฟันเดิมก็เป็นได้ หลายคนสงสัยว่า ทำยังไงให้ฟันขาว เรามาดูสาเหตุกันก่อนเลย
สาเหตุที่ทำให้เกิดคราบบนฟันของคุณ
ข้อมูลปัญหาที่เคยเกิดขึ้นจะช่วยให้ทันตแพทย์ทราบได้ว่าคราบของคุณเป็นคราบประเภทใดและเกิดจากปัญหาอะไร ทั้งนี้ตัวเนื้อฟันและการสังเกตเองก็ช่วยบ่งบอกได้ว่าคราบสีเป็นแบบติดภายนอกหรือภายในตัวฟันได้เช่นกันครับ โดยคุณอาจสังเกตฟันจากลักษณะดังนี้
- การติดสีจากภายนอกตัวฟันมักเป็นคราบสีน้ำตาล สีดำ สีเทา แต่ก็อาจมีสีเขียว ส้มหรือเหลืองได้ คราบสีติดภายนอกฟันอาจกำจัดได้โดยการขัดออก ในขณะที่การเปลี่ยนสีจากภายในทำไม่ได้
- การเปลี่ยนสีภายในตัวฟันอาจมีสีแดงหรือชมพู เมื่อส่องกับแสงอัลตร้าไวโอเลต คราบฟันจากยาปฏิชีวนะเตตราไซคลีน (เปลี่ยนสีจากภายใน)อาจเรืองแสงเป็นสีเหลือง
- เมื่อฟันหนึ่งซี่เปลี่ยนสีไป ก็คาดได้ว่าเป็นการเปลี่ยนสีจากภายในและอาจเป็นสัญญาณแสดงให้เห็นว่าคลองรากฟันมีปัญหา
พอเรารู้สาเหตุแล้วเราควรเลี่ยงการทำให้ฟันเราเป็นคราบเพราะเป็นสาเหตุที่ทำให้ฟันเหลืองได้
มาดูวิธีการรักษาเคลือบฟันกันดีกว่า
เมื่อทันตแพทย์ทราบประเภทและสาเหตุของคราบฟันแล้วจึงแนะนำวิธีที่เหมาะสมให้คุณได้ ในบางกรณี การรักษาทางการแพทย์อาจแก้ปัญหาให้คุณได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อคราบสีเกิดจากการกินยา
แนวทางการรักษา:
- ควบคุมอาหารและปรับพฤติกรรม— วางแผนปรับและละเลิกพฤติกรรมเช่น การสูบบุหรี่ หรือ รับประทานอาหารที่เป็นสาเหตุการเกิดคราบสีติดฟัน
- ดูแลช่องปากอย่างมีประสิทธิผลสองครั้งต่อวัน— การใช้ยาสีฟันที่เหมาะสมช่วยป้องกันการเกิดคราบสีที่เกิดจากภายนอก ยาสีฟันส่วนมากมีคุณสมบัตินี้เพราะมีสารประกอบเป็นสารขัด สารฟอกฟันขาว และสารควบคุมหินปูน ทั้งนี้ ยาสีฟันในปัจจุบันหลายยี่ห้อได้เติมสารฟอกฟันขาวลงไปด้วย
- รักษาความสะอาดช่องปากและขัดฟันโดยมืออาชีพ—คราบสีที่เกิดจากภายนอกอาจรักษาได้ด้วยการใช้อัลตร้าโซนิค ควบคู่กับการใช้ยาสีฟันที่มีสารขัดปกป้องฟัน หรืออาจใช้เครื่องมือ “micro-abrasion” ในการขัดฟันเป็นครั้งคราว
- การอุดและบูรณะฟัน —ฟันที่หมองจากฟันผุหรือจากวัสดุทำฟันต้องกำจัดออกไป และอุดฟันเข้าไปใหม่ การอุดฟันให้แนบสนิทกับเนื้อฟันเดิมนั้นสำคัญมากเพราะไม่ว่าวัสดุอุดฟันจะดีเพียงใด หากมีช่องว่างเกิดขึ้น ก็จะเป็นแหล่งสะสมแบคทีเรียและก่อให้เกิดคราบได้
- การฟอกฟันขาว— นี่เป็นเทคนิคที่ปลอดภัย ทำได้ง่าย และช่วยแก้ไขปัญหาฟันเปลี่ยนสีจากหลายสาเหตุได้ โดยปกติ การฟอกฟันขาวจะทำในสองกรณีคือ กรณีฟันยังมีชีวิต กล่าวคือ ฟัน “ยังไม่ตาย” เส้นประสาทยังทำงานและการเปลี่ยนสีฟันมักเปลี่ยนจากภายนอก และอีกกรณีคือกรณีฟันตาย มักใช้การรักษาที่คลองรากฟัน การฟอกฟันขาวกรณีฟันยังมีชีวิตสามารถทำที่คลินิกหรือที่บ้านก็ได้ แต่การฟอกฟันขาวกรณีฟันตายต้องทำที่คลินิกตามขั้นตอนที่ถูกต้องเท่านั้น
ปรึกษาทันตแพทย์
ปัญหาเรื่องฟันมีหลายปัจจัย การหารือปัญหาที่คุณกังวลกับทันตแพทย์จึงเป็นสิ่งสำคัญ ด้วยความร่วมมือของคุณและความเชี่ยวชาญของทันตแพทย์ คุณจะได้รับการรักษาด้วยวิธีที่ช่วยลดหรือกำจัดปัญหาฟันเปลี่ยนสีได้อย่างแน่นอน โดยคุณสามารถจะทำการฟอกสีฟันที่คลินิก หรือทำการฟอกสีฟันด้วยตนเองที่บ้านได้อีกด้วย ทันใจไม่เกิน 30 นาที ราคาคุ้มค่า ที่ The Smile Bar กรุงเทพฯ เดินทางสะดวกด้วย BTS ใกล้ๆคุณ